Antybiotyki są od dawna przepisywane na wszystko, od zwykłego przeziębienia po ciężkie infekcje. Stanowią podstawę współczesnej medycyny – tylko w 2016 r. przyjmowało je 34% Europejczyków1. Oporność na antybiotyki sprawia, że wszyscy jesteśmy narażeni na skutki chorób i infekcji, które kiedyś można było łatwo wyleczyć właśnie tymi lekami.
Skala problemu
Tylko w Unii Europejskiej infekcje nie poddające się leczeniu antybiotykami zabijają 33 tys. osób rocznie2. W opublikowanym na początku roku raporcie ONZ oszacowała, że liczba ta może wzrosnąć na świecie do 10 mln do 2050 roku3. Nawet u dzikich zwierząt żyjących zarówno na lądzie4, jak i w wodzie5 stwierdzono obecność opornych szczepów bakterii. Dzieje się tak, ponieważ geny oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe rozprzestrzeniają się w ekosystemach, co powoduje, że z czasem bakterie i inne mikroorganizmy budują oporność.
Znaczenie
Jest wiele czynników, które powodują, że antybiotykoodporność rośnie na całym świecie. Chociaż w leczeniu ludzi używa się mniej antybiotyków niż w hodowli zwierząt, to po uwzględnieniu większej liczebności i wagi zwierząt hodowanych każdego roku – ilość stosowana obecnie w medycynie może okazać się szkodliwa.
Jeśli pacjent, któremu przepisano antybiotyk, nie przyjmie pełnej dawki, zakażenie bakteriami może się przedłużać. Często rozmnażają się najsilniejsze szczepy, które tworzą bardziej oporną następną generację. Ponadto uważa się, że jedna trzecia recept na antybiotyki jest wydawana niepotrzebnie6. Mogą to być np. przypadki, gdy są one przepisywane w celu leczenia wirusów, podczas gdy antybiotyki leczą tylko choroby bakteryjne i wirusy nie reagują na nie.
Rozwiązanie
Co można zrobić? Oto kilka sposobów, które pomogą złagodzić zagrożenie antybiotykoopornością, zarówno lokalnie, jak i na większą skalę:
- Należy unikać stosowania antybiotyków w przypadku infekcji, które mogą być spowodowane przez wirusy, a przed leczeniem antybiotykami powinno się potwierdzać, że choroba jest pochodzenia bakteryjnego.
- Jeśli otrzymamy receptę, przyjmijmy wszystkie przepisane dawki, żeby zapewnić skuteczność leczenia i zminimalizować ryzyko wzmocnienia oporności bakterii.
- Należy unikać skażenia lokalnych ekosystemów i dróg wodnych poprzez niewłaściwe pozbywanie się nadmiaru leków.
- Poza odpowiednim stosowaniem antybiotyków w leczeniu, należy spożywać mięso, nabiał i jaja pochodzące od zwierząt hodowanych przy minimalnym użyciu antybiotyków.
Aby skutecznie stawić czoła globalnemu wyzwaniu, jakim jest oporność na antybiotyki, potrzebna jest globalna współpraca. Zmieniając nasze własne zachowania, zachęcamy do odpowiedzialnego stosowania antybiotyków, a to może pomóc utorować drogę do przyszłości, w której nadal będziemy mogli polegać na ich ochronie.
Źródła
1 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6338985
2 https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/181106104213.htm
3 https://www.who.int/news/item/29-04-2019-new-report-calls-for-urgent-action-to-avert-antimicrobial-resistance-crisis
4 http://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2019/06/urban-wildlife-may-add-antibiotic-resistance-threat
5 https://www.sciencedaily.com/releases/2019/09/190915130055.htm
6 https://www.cdc.gov/media/releases/2016/p0503-unnecessary-prescriptions.html
